Okuma Yazmaya Hazırlık

Okuma yazma, sembolleri kullanarak iletişim kurma ve sembollerden anlam çıkarma etkinliğidir. 

Okumanın iki boyutu vardır. Birinci boyut harfler ve heceleri sesletim; ikinci boyut ise sesletilen harfler ve kelimeleri anlamak ve anlam yüklemektir.

Okumanın gerçekleşmesi için okumanın iki boyutunun da kazandırılmış olması gerekir. Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş çocuklarda dil becerileri tam gelişemediği için sesletim boyutu gelişmekle birlikte anlatım boyutu aynı hızla onu takip edememektedir. Bu yüzden etkili öğretim yapmayı planlayan özel eğitim öğretmeni çalışmalarına özen vermek zorundadır.

Yazmanın iki özelliğinin olması gerekiyor. Birinci özellik dil becerilerinin gelişmesi,  ikinci özellik ise mekanik motor becerilerinin oluşmasıdır.

Kritik noktalar....
Özür gurubu nedir?
–Otizm?
–DS?
–CP?
–Gelişim geriliği?

Nasıl bir okul yaşantısı olacak?
–M.E.B.?
–Sadece rehabilitasyon mu alacak?

Okuma Yazma İçin Bireyde Bulunması Gereken Önkoşul Özellikler

 Okuma yazmada hazır bulunuşluk çok önemlidir. Hazır bulunuşluk becerileri sırasıyla:

1- ALGI  

Görsel Eşleme

Görsel Ayırdetme

Görsel Sınıflama

Örüntü Oluşturma

İşitsel Algı

İşitsel Eşleme

 2-DİL (İfade edici ve alıcı)

Etiketleme

Olayları Anlatma

Yönergeleri Anlama

 3-MOTOR KOORDİNASYON GELİŞTİRME

El-parmak koordinasyonu

El-göz koordinasyonu

Diğer bir sınıflamaya göre;

Genel bilgi dağarcığı
Konuşma
İşitme
Dinleme
Görme
El-göz koordinasyonu
Kalem tutma

A. Genel Bilgi Dağarcığı

Hayvanlar
Meyveler
Sebzeler
Giysiler 
Sayılar
Taşıtlar
Meslekler
Eylemler
Zıt kavramlar v.b.

B. Görme ve Görsel Ayrımlaştırma-Görsel algı

1-Aynı olanı bulma
–Gerçek nesne
–Çalışma kağıtları

2-Farklı olanı bulma

3-İlişkili olanı bulma

4-Eksik tamamlama

5-Sıralama
–Olay sıralama
–Renk dizisi sıralama

6-Eşleme ve sınıflama
–Nesne
–Resim
–Şekil
–Renk
–Sayı
–Harf, hece, kelime, cümle

C. İşitme

1-İşitsel algı
–Dinleme
–Dinlediğine tepki verme

2-İşitsel ayrımlaştırma
–Benzer sesleri ayırt etme
–Farklı sesleri ayırt etme

D. El – göz koordinasyonu:

Bir işi iki elini kullanarak yapabilme.
Doğru yeri işaret etme.
Parmak takibi yapabilme
Kalem tutma

Okuma Yazma Öğretiminde Kullanılan Yöntemler:

Harf Yöntemi
Ses Yöntemi
Hece Yöntemi 
Sözcük Yöntemi
Cümle (Çözümleme ) yöntemi 
Karma Yöntem
Öykü Yöntemi 

OKUMA – YAZMA SÜRECİ 

Hazırlık evresi
Cümle dönemi
Sözcük dönemi
Hece dönemi
Harf dönemi
Serbest metin dönemi

1. Hazırlık Evresi

hamur yoğurma
top atıp tutma
kalem tutma
parmakla havada çizgiler çizme
görünen varlıkların çevrelerini parmakla çizme
çizgilerin üzerinden parmakla çizme
çizgi çalışmaları;
• kolaydan zora doğru gitmeli
• büyük küçük harfleri içermeli
• dik, yatay, sağa-sola eğik, eğri, yuvarlak çizgileri kapsamalı
• çocuğun tanıdığı oyuncak-nesnelere benzetilmeli

2.Cümle Evresi

- öğretmen cümleyi okur ve öğrenciye okutur
- cümle deftere yazılır
- cümle defterden okunur
- cümle havada yazılır
- cümle bakarak yazılır
- cümle ezbere yazdırılır
öğrenci ortalama 15 cümleyi tanıyıp ezbere yazdığında sözcük dönemine geçilir.

3.Sözcük Evresi

- öncelikle çalışılan sınıfta bulunan cisimlerin isimleri öğretilir. (pencere, kapı v.b.)
- daha önce öğrenilen fişler kesilmeye başlanır
- yeni cümle öğretimine devam edilir

4.Hece Evresi
- cümle ve sözcük dönemi sürerken hece dönemine geçilir
- ortalama 10 cümle çözümlendikten sonra sözcük çözümleme devresine geçilir.
- Hece çalışmalarına öğrencinin iyi bildiği fişlerden-sözcüklerden başlanır.

5.Harf-Ses Evresi
- sözcük ve hece tanıtımı sürerken harf tanıtımına başlanır
- öğrencinin farklı hecelerlerdeki aynı sesleri sezmesi, ses çalışmasına geçmek için iyi bir ölçüttür.

6.Serbest Metin Evresi